De Filmstrook

Vanaf ongeveer 1930 raakt in het onderwijs de filmstrook in zwang. Het was een strook bestaande uit diapositieven en er bestonden twee formaten van. Dit middel voor aanschouwelijk onderwijs was de opvolger, maar ook nog deels de tijdgenoot (tot ongeveer 1950) van de al oudere glasdiaserie. De filmstrook kon worden gebruikt bij allerlei school-vakken, vooral bij aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, natuurkunde, verkeer en onderwerpen die meer praktische zaken behandelden, zoals de post, het gebruik van de telefoon, persoonlijke hygiëne. Opvallend was het grote aantal filmstroken over Bijbelse thema's. Daarvan verschenen katholieke en protestantse versies, die inhoudelijk werden goedgekeurd door gezaghebbende personen van de eigen zuil. 

In de jaren '30 van de vorige eeuw leidde de introductie van de filmstrook tot veel kritiek en commentaar. Menig didacticus vreesde dat het bekijken van een filmstrook de leerling zou reduceren tot een passief en lethargisch wezen. Ook docenten kregen de wind van voren: een filmstrook werd gezien als het schoolvoorbeeld van slecht leraarschap, een slap excuus voor 'plaatjes kijken' zonder doel. Bovendien zou het gebruik van een externe kennisbron het gezag van de leerkracht ernstig ondermijnen. Pas in de jaren '50  raakte de filmstrook volledig geaccepteerd in het Nederlandse onderwijs. Dankzij nieuwe ideeën in de pedagogiek en de opkomst van de filmwetenschap werd visueel vermaak niet meer als iets negatiefs gezien, maar juist als een belangrijke voorwaarde om de kinderen voor een onderwerp te boeien. De filmstrook groeide uit tot een goedkoop en makkelijk vervangbaar visueel hulpmiddel dat perfect paste bij een steeds sneller veranderende wereld. Verreweg de meeste filmstroken waren afkomstig van Fibo Beeldonderwijs.

Voor de projectie had men een projector nodig en een projectiescherm. De onderwijzer vertoonde de beelden en vertelde waarop de leerlingen moesten letten. Voor dit laatste ondervond hij steun van een meegeleverd tekstboekje. In de jaren zeventig raakte de filmstrook in onbruik en werd hij geleidelijk aan vervangen door de diaserie en in de jaren '90 door projectie van computerbeelden.

Bron tekst: www.onderwijsgeschiedenis.nl

Jaartal? - St. Nicolaas / Toverlantaarn

Foto's: Met dank aan Steven

Jaartal ? - St. Nicolaas op bezoek

Bron foto: www.pinterest.com

Meer informatie over 'filmstrook' St. Nicolaas op bezoek, klik hier (filmstroken.nl)

1960 - Pluk en Plok bij Sint Nicolaas in Spanje

Meer informatie over 'filmstrook' Pluk en plok bij Sint Nicolaas in Spanje, klik hier (filmstroken.nl)

1963 - Sinterklaas bij Pluk en Plok

Meer informatie over 'filmstrook' Sinterklaas bij Pluk en Plok, klik hier (filmstroken.nl)

Jaartal ? - De Kleine zwarte Piet

Jaartal ? - De zak van Zwarte piet is zoek

Jaartal ? - Wereldoriëntatie / Winter

Jaartal ? - Zou de goede sint wel komen?

Jaartal ? - De ontvoering van Zwarte Piet

Jaartal ? - Pinkeltje en Sint Nicolaas

Bron foto: www.pinterest.com

Jaartal ? - Sinterklaasliedjes

Meer informatie en bron over 'filmstrook' Sinterklaasliedjes, klik hier (filmstroken.nl)

Jaartal ? - St. Nicolaas op bezoek

Bron foto: www.pinterest.com

Meer informatie over 'filmstrook' St. Nicolaas op bezoek, klik hier (filmstroken.nl)

Overige Filmstroken

Filmstrook 1: Kom je naar Sint Nicolaas kijken ? / 2: Eerste jaargang 1955, Januari-editie / 3: De reis van Liesje en Flipje naar Spanje / 4: Zou de goede sint wel komen? / 5: Zwarte Piet en kabouter Jantje! / 6: Sint Nicolaas zorgt voor de zieke kinderen / 7: Van Sinterklaas en Jantje /  8 en 9: 'Sint Nicolaas' en / Afb. 10: De grap van Zwarte Piet, Foto: Met dank aan Steven