Sint Nicolaasstraat

Gevelsteen 

Maker gevelsteen - Beeldhouwer Ton Mooy

St. Nicolaas is de beschermheilige van de zeevaarders. Hij werd door hen aangeroepen als hun schip in een storm ten onder dreigde te gaan. St. Nicolaas was verscheidene keren in zo’n geval verschenen en had de storm doen luwen en de zee laten kalmeren.

Inspiratiebron voor deze gevelsteen was de afbeelding van Gentile da Fabriano, een kunstschilder die leefde van 1370 tot 1437.
Op dat schilderij zie je een in nood verkerend zeilschip. Het zeil is gescheurd en de bemanning is in paniek. In een wonderbaarlijk licht verschijnt St. Nicolaas die de bemanning behoedt voor een gewisse dood.

Bron tekst: www.beeldhouwertonmooy.nl 

Sint Nicolaastraat weetje

Nu was Amsterdam in het begin der 15e eeuw al zoo groot en
welbevolkt geworden, dat de Sinterklaaskerk de talrijk opkomende
parochianen, vooral bj plegtige gelegenheden, niet meer bevatten
kon; daarom gaf de bisschop van Utrecht verlof tot het bouwen van
een nieuwe kerk aan de Maagd “aria gewjd, en die wij ook nog
altijd, trouwe navolgers onzer vaderen als we zijn, de Nieuwe Kerk
blijven noemen. Zóó was Amsterdam toen in twee parochiën verdeeld,
gescheiden door ’t Damrak en ’t Rok-in. De Oude Zijde alleen behield
den naam van SinbNikolaas-parochie, — de Nieuwe Zjde bekwam dien
van Onze-Lieve-Vrouwenparochie. Maar nu klonk het ach! en wee! onder de Amsterdammers van de Nieuwe Zij; ’t was al gejammer en klaagtoonen wat men hoorde. Enwaarom? Omdat ze van hun goeden ouden Sinterklaas gescheiden wa‘ren! Dat denkbeeld was hun onverdragelijk; mogten ze ook al geen Sinterklaaskerk meer hebben, hun lieven Heer Klaas wilden ze niet verlaten, — en om daarvan een opentlijk blijk te geven, plaatsten ze, op den Nieuwendjk aan den hoek van de tweede straat. — dus nagenoeg regttegenover de Sint—Nikolaaskerk — een Sinterklaas »in een casse ofte huysken,” — en ’t is daarvan dat die straat nog heden de SintNikolaasstraat heet. l
Als nu het feest van den Schutsheilig aan de Oude Zij gevierd
werd in de kerk, — dan vierde men ’t aan de Nieuwe Zij op de straat
even hartelijk mee; — de gemeente vergaderde aan den hoek van de
Sint-Nikolaasstraat, en de kapelaan van de Nieuwe Kerk met den zang
meester en de scholieren, »hebbende alle haer choorcleederen aen, schoncken hem een deuntghen, ende de capellaen song het Oremus.”
Maar dit wekte weer een nieuwen naijver bj de Amsterdammers van
de Oude Zij, die zich alleen als de echte Sint-Niklaasmannen beschouwden, en de bovenhand wilden behouden. En om nu die van de Nieuwe Zij eens voor goed den loef af te winnen, rigtten zj in hun kerk een standbeeld van Sint Nikolaas op van klinkklaar zilv‘er, dat bijna duizend guldens kostte, —— geen kleine som in dien tjd! 320
Waar dat zilveren beeld gebleven is, weten we; er is in 1578 geld
van geslagen. Waar het Nieuwezijds-Sinterklaasje gebleven is, weten
we niet; waarschijnlijk is ’t in 1566 weggenomen

1694 - Beschryvinge van Amsterdam

pagina 460: (Sint Nicolaasbeeldje)

ceſſie als andere plechtigheden , zynde by na de zelve, als in de beſchrijvinge van de Oude Kerk, alleen ſcheen het, dat ſy de voornoemde oude Parochie het ſilvere Sint Nicolaas-beeldt beny
de, waarom ſy op de Nieuwen-dijk, op de hoek van de St. Nicolaas-ſtraat (daar die ſteeg de naam van voert) in een heylig Huysje een St. Nicolaas-beeld hebben ge ſtelt, werwaarts den Capellaan, de Sang
meeſter, nevens een deel Scholieren, na dat het lofindeſe Nieuwe Parochie Kerk geſongen was, hebbende alle haar Choor
klederen aan, na dat voorſz. Beeld gingen, waar voor ſy een geſang ſongen; dit ten de Stad om, de Cingel langs, de Haerlemmer Poort uyt, de Reguliers Poort wederin, ſingende de Litanie. Als deſe Proceſſie voor een Kapelle ofKerk quam, ſongen ſy tot lof van die Heylige: Maer
voor de oude Schutters Doelen komen de, daar St. Margriet by St. Joris en den Draak boven 't Portaal ſtont, en in 't Kerksken by hem verſelt was, ſoo wierd niet tot eer van St. Joris, maar tot eer
van St. Margriet geſongen. Deſe Kerk heeft met de Reformatie, en
als deſe Stad aan der Staten ſeyde overging, de goederen en ornamenten van St. Joris Capelle, ſtaande op de Nieuwen gedaan zijnde, viel de Capellaan op ſijn dik, ten hare behoeven bekomen, ge
knien, en ſong het Oremus, dat hy St. Nicolaas door ſijn verdienſten en gebeden haer van de brant des helſchen vuurs wilde bevrijden en verloſſen,&c. Hieruyt ſiet men de blintheyt des voorleden tijds.
Op Kruysdag ging de Proceſſie buy K E R K - M E lijk ſy deſelve Huyſen alsnog hebben, en de inkomſten ten voordeel van de Nieuwe Kerk genieten, ook ſtaet het onderhoud van het Toorntje dat boven op de
voor deze gewezen St. Ioris Capel ſtont, en noch gezien wert, ten haren koſten.

Sint Nicolaasbeeldje in Muurschildering

Foto dank aan, mevr. J. Jongeling

In de nieuwe kerk (St. Nicolaaskerk) aan de Prins Hendrikkade. Is de legende van St. Nicolaas in 16 verschillende stadia van het leven van de patroonheilige van Amsterdam en de St. Nicolaaskerk geschilderd door Jan Dunselman in de periode van 1918-1921. In de muur schildering 'patroon van kerk en stad' sluit het verhaal af  met een dubbele schildering, waarop we Sint Nicolaas zien afgebeeld als patroon van de stad Amsterdam en de Nicolaas-kerken in het bijzonder, vroeger en nu. Op het middeleeuwse tafereel geheel links zien we een aantal toeschouwers groot en klein die kijken naar een Sint Nicolaasbeeldje, is dit het beeldje uit de (bovenstaande) bronnen en wist de schilder Dunselman er meer van?