Pakjesavond - 5/6 December

Synoniemen

Voor de viering op 5 december bestaan veel synoniemen: Sint Nicolaasavond, Sinterklaas avond, strooiavond of pakjesavond.

Waarom op 5 en niet op 6 december vieren wij Sinterklaas

'Sinterklaas is Jarig'

Is wel het meest misplaatste lied dat men de heilige op 5 december kan toezingen. De heilige is dan helemaal niet jarig: hij stierf op 6 december zo'n 1620 jaar geleden. Volgens katholieke gewoonste herdenkt men zo'n sterfdag een dag van te voren in de namiddag of de avond.

Ca. 1770 / 1825 - Sinterklaasavond, Simon Andreas Krausz

Centsprent - Volksprent - Prent 

'Sint Nicolaasavond'

1850 - Boekje 'St. Nicolaas en zijn knecht' / Herdrukken

'strooiavond'

Bron Afb. 1: (Eerste druk - 1850) www.hetoudekinderboek.nl / Afb. 2 t/m 6: Herdrukken, klik hier

Boekje / Illustraties - St. Nicolaasavond / Strooiavond

Afb. 1: Ca. 1880 - 1900, Boek 'Sint Nicolaasavond' / Afb. 2: 1907, St. Nicolaasavond (Katholieke Illustratie) / Afb. 3: 1918, Strooiavond (Katholieke illustratie) / Afb. 4: 1944, Boekje 'Sint Nicolaasliedjes, Oude en nieuwe Sinterklaasversjes / Afb. 5: Ca. 1935, Sinterklaas boek

Ca. ? - Sinterklaasavond

Schoolboekje "jaarkrans' (9de druk)

Illustraties - 5 December

Afb. 1: Jr. 70, Boek 'St. Nicolaas' / Afb. 2 en 3: Jr. 50/60,  Boek "Hoor! Wie klopt daar? - Verzamelaar B

Sinterklaaspapier - 5 December / Cijfer 5

Pakjesavond

Een pakjesavond was voor de Tweede Wereldoorlog geen algemeen verschijnsel. De crisisjaren speelden daarin een grote rol. De toenemende welvaart na de oorlog bood echter meer ruimte voor een geefcultuur, een geschenkenfeest in het kader van het oer-Hollandse Sinterklaasfeest. Het schoentje zetten / sok ophangen / stoeltje zetten of mandje-bord opzetten op Sinterklaasavond (5 december) was in veel gezinnen vlak na de Tweede Wereldoorlog gebruikelijk. Dit ceremonieel was omgeven door een sfeer van geheimzinnigheid.

Sinterklaas transformeerde echter gaandeweg van onzichtbare magische brenger van wonderbaarlijke gaven tot een opa-achtige kindervriend, die de kinderen met zijn zwarte pieten thuis met een zak vol cadeautjes bezocht.

Ouders gaven hun kinderen in eerste instantie veel zelfgemaakte cadeaus en later gekochte cadeautjes. Ook grote bedrijven zoals de Hoogovens, Shell en anderen, maar ook volksbonden zorgden ervoor dat de kinderen van hun werknemers of leden met Sinterklaas iets kregen.

Pakjesavond is er al lang niet meer alleen voor kinderen. Volwassenen geven elkaar, meestal anoniem, geschenken, al dan niet voorzien van een Sinterklaasgedicht of verpakt als 'surprise'. Vaak wordt door middel van lootjes trekken anoniem bepaald voor wie men een cadeautje moet kopen of een gezelligavondje met de dobbelsteenspel.

Illustratie - Huisbezoek

Afb. 1: Ca. 1890-1900, Boek 'St. Nicolaas'- Verzamelaar B / Afb. 2: Jr. 50/60, Boek 'St. Nicolaas liedjes'- Verzamelaar B / Afb. 3: Jr. 50/60, Boek 'Sint Nicolaas in het land' / Afb. 4: Jr. 60, St. Nicolaas Versjes / Afb. 5: Ca. 2015, Pop-up boek 'Zie ginds komt de stoomboot'

Sinterklaaspapier - Huisbezoek

Sinterklaasavond spellen / Pakjesavond bordspellen

Afb. 1: 1885 - St. Nicolaasspel  / Afb. 2: Ca. 1875/1890 - Nieuw St. Nicolaasspel / Afb. 3: Ca. ? / - Boek: 'Met St. Nicolaas door Nederland' - Bron: www.marktplaats.nl 

Dobbelspel - Dobbelsteenspel

Een dobbelspel is een leuk alternatief voor mensen die wel Sinterklaas willen vieren, maar dat niet op de traditionele manier willen doen (omdat ze bijvoorbeeld geen kinderen hebben of geen gelovigen meer hebben) en geen lootjes willen trekken. Dit spel wordt dan ook vaak door jongeren en in de hoogste groepen van de basisschool gespeeld.

Iedereen die deelneemt, koopt voor een afgesproken bedrag cadeautjes. Dit mag van alles zijn, maar je kan bijvoorbeeld ook afspreken dat iedereen 1 “serieus” cadeau 1 gek/grappig cadeau koopt. Alle pakjes worden verzameld en op een stapel gelegd en dan begint het dobbelen.

Spelregels Sinterklaas dobbelspel – Ronde 1

Het dobbelen kan beginnen! De jongste speler begint en gooit de dobbelsteen. Het aantal ogen op de dobbelsteen geeft aan wat er moet gebeuren.

1 - Je mag een cadeautje van de stapel pakken. Maar je mag het nog niet uitpakken!
2 - Iedereen geeft de cadeaus die hij heeft aan de persoon links van hem.
3 - Je mag een cadeau naar keuze wegpakken bij iemand anders.
4 - Iedereen geeft de cadeaus die hij heeft aan de persoon rechts van hem.
5 - Geef een cadeau van jezelf aan degene met de minste cadeaus. Heb je geen cadeaus dan heb je ook niks weg te geven en gaat de beurt naar de volgende persoon.
6 - Je mag een cadeautje van de stapel pakken en het uitpakken!

Ronde 1 is afgelopen als alle cadeautjes van de stapel op zijn!

Spelregels Sinterklaas dobbelspel – Ronde 2

Iedereen mag zijn cadeautjes die nog niet open gemaakt zijn, uitpakken. Het is leuk om even een rondje te doen waarin iedereen laat zien welke cadeautjes hij heeft. Daarna zet je de kookwekker of stopwatch – en kan ronde 2 beginnen. Het spel gaat verder bij degene die aan de beurt was. Het aantal ogen op de dobbelsteen geeft wederom aan wat er moet gebeuren.

1 - Het spel draait om. Degene die voor jou aan de beurt was, mag weer gooien. Je speelt nu tegen de klok in, totdat er weer 1 gegooid wordt en het dobbelspel weer omdraait.
2 - Geef een cadeau van jezelf aan een ander. Heb je geen cadeaus dan heb je ook niks weg te geven en gaat de beurt naar de volgende persoon.
3 - Je mag een cadeau naar keuze wegpakken bij iemand anders.
4 - De persoon die na jou is, moet een beurt overslaan.
5 - Ruil met iemand een cadeautje naar keuze.
6 - Iedereen geeft de cadeaus die hij heeft aan de persoon links van hem.

Het spel is op allerlei manieren uit te breiden en aan te passen. Er kan dus naar eigen inzicht en plezier afgeweken worden van bovenstaande variant.

Kant en klaar Sinterklaas dobbelsteen