Kleding van de Sint / Sinterklaas weetjes

Kleding van de Sint

Mijter

De kleren van Sinterklaas zijn dezelfde als die een bisschop draagt tijdens de mis. Dat komt omdat hij zelf ook een bisschop was (in de plaats Myra in Klein-Azië, tegenwoordig Turkije). Daarom draagt hij ook een mijter. Al is het wel zo dat bisschoppen pas sinds de 12e eeuw een mijter dragen, terwijl Sint Nicolaas van vóór die tijd is! De heilige Nicolaas heeft in zijn leven dus nooit een mijter gedragen. Niettemin is hij later wel met een mijter afgebeeld. Een mijter hoort overigens voorzien te zijn van twee versierde banden in de vorm van een omgekeerde T.

Mantel

De mantel, ook wel koormantel genaamd, draagt Sint Nicolaas over alle kledingstukken heen. De mantel, in Nederland altijd rood, loopt vanaf de schouders tot bijna aan de grond. Aan de voorkant wordt de mantel met een ketting en twee haakjes vastgemaakt. De mantel heeft meestal nog een kap met mooie gouden franjes eraan. De mantels van Sint Nicolaas zijn allemaal met goud en band versierd. De binnenkant is goudgeel en of wit.

Tabberd

De tabberd is een lang kleed dat meestal tot enkele cm. boven de schoenen reikt. De eigenlijke naam van de tabberd is soutane of toga (toog). De soutane heeft meestal 33 knopen (gelijk aan het aantal levensjaren van Christus. De tabberd van Sint Nicolaas is eenvoudiger in uitvoering en heeft bv. de 33 knoopjes niet. De tabberd bij St. Nicolaas is altijd paars en wordt onder de albe gedragen.

Stola

De stola is een lange smalle strook stof die om de hals wordt gedragen. Deze is een toonbeeld van de priesterlijke waardigheid.

Albe

Als ondergoed draagt de Sint een albe, een wit linnen onderkleed. Die symboliseert de reinheid. Hulpsinterklazen kunnen als ze geen albe hebben, een witte nachtjapon van alle franje ontdoen of een oversized doktersjas achterstevoren aantrekken. Let erop dat dit onderkleed tot op de schoenen komt. Want een Sinterklaas met hoog water is natuurlijk geen gezicht.

Singel

De albe wordt rond het middel van de Sint vastgebonden met een wit koord, de singel. De singel wijst de drager ervan op zelfbeheersing en kuisheid. Hulpsinterklazen gebruiken wel eens een oud gordijnkoord.

Staf

Een Sinterklaas zonder staf is ondenkbaar. Die is het symbool van de kerkelijke macht van de bisschop. De staf is afgeleid van de herdersstaf en staat voor de herderlijke zorg die de bisschop voor zijn gelovigen heeft. Bisschopsstaven zijn meestal gemaakt van verguld koper; maar voor gelegenheidssinterklazen voldoet ander materiaal.

Bisschopsring

Aan zijn rechterhand draagt de Sint een ring aan de ringvinger. Deze ring symboliseert zijn heilige band met de rooms-katholieke kerk en dient bij begroeting gekust te worden.

Handschoenen

Het recht tot het dragen van pontificale handschoenen was uitsluitend voorbehouden aan bisschoppen. Deze handschoenen behoorden uit zijde te worden gemaakt en moesten de liturgische kleuren volgen. Zo bezat een bisschop meestal een wit, een rood, een groen en een paars paar. De versiering op de rug van de handschoen mocht men naar eigen inzicht kiezen. De oorspronkelijke functie van de pontificale handschoen was waarschijnlijk het beschermen en het rein houden van de gewijde bisschopshanden. Sint Nicolaas draagt meestal witte handschoenen, soms paarse. Wat betreft het dragen van handschoenen is Sint Nicolaas ouderwets, want bisschoppen dragen al lang geen handschoenen meer.

Het grote boek

Sint Nicolaas heeft altijd het grote boek bij zich. Het boek, rood van kleur en vaak voorzien van een goudkleurig kruis, bevat alle namen van de kinderen. Bij iedere naam staat hoe oud het kind is, wat het leuk vind en of het kind wel lief is geweest.

Werkmijter

De werkmijter is speciaal gemaakt om het reizen in auto's en op de 'boot' makkelijker te maken. Omdat de werkmijter de vorm van een pet heeft kan de Sint er nergens mee achter blijven hangen. Sinterklaas draagt de werkmijter sinds 1986 met zich mee.

Ca. 1895 - Sinterklaaskostuum Hannicotte

Augustin Hanicotte (1870-1957) was een Franse kunstschilder die tussen circa 1895 en 1914 veel in Volendam heeft gewerkt. Hij trouwde met Trinette, de dochter van hoteleigenaar Leendert Spaander. Hanicotte speelde Sinterklaas in Volendam, mogelijk al voor het eerst in 1895 en daarna nog enkele jaren. Hij arriveerde op een botter in de haven, werd vervolgens in ee n draagstoel naar Hotel Spaander gedragen en vierde daar met de Volendammer kinderen het Sinterklaasfeest. Het Sinterklaaskostuum heeft Hanicotte zelf gedragen. Het Zuiderzeemuseum bezit een groot aantal werken van zijn hand.

Bron tekst: www.zuiderzeecollectie.nl

Bron foto 6: Ca. 1899, www.zuiderzeecollectie.nl

De hulpsinterklaas van Paleis Soestdijk

Bron foto. www.modemuze.nl / Foto: Tom Haartsen

Dit Sinterklaaspak bevindt zich in de kostuumcollectie van Paleis Het Loo te Apeldoorn. De aanblik ervan maakt duidelijk dat hier vooral sprake is van huisvlijt, plezier en improvisatie.

Klik hier voor het artikel: Een Koninklijke Hulpsinterklaas (Tip!)